Ο Σωφρόνιος γεννήθηκε το 1879 στην οικογένεια του Πέτρου Κέσοβ και της Ελισάβετ Παρασκεύοβα. Ήταν το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας, εκτός από αυτόν, η οικογένεια είχε και τα αδέρφια του τον Ελισαίο, τον Σάββα, τον Συμεών και την αδερφή του Ελένη. Ο Σωφρόνιος πέθανε το 1920 σε ηλικία 41 ετών από πνευμονία.
Τον Ιανουάριο του 1903, σε ηλικία 24 ετών, παντρεύεται τη 18χρονη Θεοπίστη (Πίστη) κόρη του Νικολάου Ικονόμοφ, διακόνου της εκκλησίας στο χωριό Ολιάνκ. Ο εκκλησιαστικός γάμος του Σωφρονίου και της Θεοπίστης τελέστηκε από τον ιερέα Μιχαήλ Ικονόμοφ (ξάδερφος της νύφης) και τον διάκονο Νικόλαος Ικονόμοφ (ο πατέρας της νύφης). Μάρτυρες του μυστηρίου του γάμου από την πλευρά του γαμπρού ήταν οι:
Ευτύχιος Μανουσάροφ, Αβραάμ Σειράνοφ, Αζαρίας Ικονόμοφ.
Από την πλευρά της νύφης ήταν οι: Ονούφριος Κέσοβ, Μωυσής Κέσοβ, Νικόλαος Κέσοβ.
Τέσσερα παιδιά γεννήθηκαν στην οικογένεια του Σωφρονίου και της Θεοπίστης. Το πρώτο παιδί ήταν ο Μιχαήλ που γεννήθηκε το 1905. Δύο χρόνια αργότερα, το 1907 γεννιέται η κόρη Βαρβάρα. Το 1911 γεννήθηκε ο γιος Ιλαρίωνας. Το τέταρτο παιδί ήταν η Μάρθα, που γεννήθηκε το 1914. Οι γιοι και οι νύφες του Αποστόλου Εφρέμοφ έγιναν νονοί όλων των παιδιών του Σωφρόνιου και του Θεοπίστη.
Ζούσε ο Σωφρόνιος στο χωριό Ολιάνκ της Τσάλκας, όπου κατοικούσαν Έλληνες του Πόντου που είχαν εγκαταλείψει την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Μετά το θάνατο του Σωφρονίου, άρχισε η τοπική λατρεία του ως άγιο, οι άνθρωποι που ήρθαν με μια προσευχή στον τάφο του άρχισαν να λαμβάνουν βοήθεια στις ανάγκες τους, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας από ασθένειες.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο Σωφρόνιος ήταν απλός βοσκός. Λένε ότι τα πρόβατα αγάπησαν τόσο πολύ τον ευλογημένο ποιμένα τους που έτρεχαν πίσω του μέσα σε σφιχτό πλήθος, όπου κι αν πήγαινε. Η εξαιρετική ευγένεια του Σωφρονίου που εκδηλώθηκε από την παιδική ηλικία, παρέμεινε στη μνήμη των ανθρώπων. Οι Αρμένιοι πρόσφυγες που δραπέτευσαν από την τουρκική σφαγή έλαβαν από αυτόν, έναν φτωχό βοσκό, χρήματα και ρούχα - ο φτωχός μοιράστηκε με τους ανθρώπους που είχαν προβλήματα όλα τα λίγα που είχε. Με τον καιρό άρχισαν να έρχονται κοντά του άνθρωποι από όλη την περιοχή, που έγινε γνωστός για τη δικαιοσύνη του, για συμβουλές.
Μετά το θάνατό του, άρχισε να εμφανίζεται στους ανθρώπους, άρχισε ένα προσκύνημα στον τάφο, τη νύχτα είδαν ένα φως από πάνω του. Όταν άνοιξε το φέρετρο του Σωφρονίου, αποδείχθηκε ότι η κάτω γνάθος με το πηγούνι και το δεξί χέρι από το χέρι μέχρι τον αγκώνα παρέμειναν άφθαρτα, τα υπόλοιπα κόκαλα είχαν το χρώμα ανοιχτού κεριού. Οι εκπρόσωποι των σοβιετικών αρχών, που έμαθαν για τα λείψανα, αποφάσισαν να τα αρπάξουν, αλλά ο Σωφρόνιος εμφανίστηκε σε έναν από αυτούς σε ένα όνειρο και, αφού έφτασε στο χωριό, προειδοποίησε τους Κέσοβ να κρύψουν τα λείψανα.
Πριν από λίγο καιρό έγινε γνωστό για μια άλλη περίπτωση θεραπείας που σχετίζεται με τον Σωφρόνιο της Τσάλκας, Ο Πρωτοπρεσβύτερος της ενορίας του Παντελεήμονα, αρχιερέας Ολέγκ Κίρεεβ, έμαθε ότι ο πατέρας του είχε καρκίνο 4ου επιπέδου. Τόσο ο ίδιος ο ιερέας όσο και οι συγγενείς του είχαν ήδη προετοιμαστεί για το χειρότερο, αλλά παρόλα αυτά στράφηκαν στο Σωφρόνιο με μια προσευχή, ζητώντας βοήθεια, οι εκπρόσωποι της οικογένειας Κέσοβ συμμετείχαν επίσης στην προσευχή. Λίγο καιρό αργότερα, ο πατέρας του ιερέα, που επισκέφτηκε τον γιατρό, έμαθε ότι δεν είχαν μείνει ίχνη πρόσφατης ασθένειας στο σώμα του.
Τα λείψανα του Αγίου Σωφρονίου βρίσκονται στον ιερό ναό του Αγίου Παντελεήμονα στην πόλη Σότσι της Ρωσίας.
